دژوار رێبوار: توركیا ئەو خەونەی كە هەیەتی لەناوچەكەدا فراوانتركردنی پێگەیەتی و پێی وایە كە بەشێك لەم ناوچەیە تاپۆی ڕەشی بەناوی خۆیەتی…

0
دژوار رێبوار: توركیا ئەو خەونەی كە هەیەتی لەناوچەكەدا فراوانتركردنی پێگەیەتی و پێی وایە كە بەشێك لەم ناوچەیە تاپۆی ڕەشی بەناوی خۆیەتی…
دیمانەی بۆپێشەوە لەگەڵ دژوار ڕێبوار چالاکوانی سیاسی سەبارەت بە هێرشی وڵاتانی ناوچەکە بۆسەر هەرێمی کوردستان…
 
 
.بۆپێشەوە: هێرشی ئەمجارەی تورکیا بۆسەر کوردستانی عێراق و ناوچە سنورییەکان، فراونتر و لەوەدەچێت درێژ مەوداتر بێت لە جارانی پێشوو، هۆکاری ئەمە چییە؟
دژوار ڕێبوار: توركیا لە ئێستادا بەدیار چەندین كێشەوە دەناڵێنێت، لە ناوخۆدا پارتی فەرمانڕەوا وەزعی باش نییە، بەهۆی كێشەی ناوخۆیی (دادوگەشە) و جیابوونەوەی چەندان پەرلەمانتاری ئەو حیزبە و چەندین سەركردە و كەسی نزیكی ئەردۆغانەوە، ترسی لای ئەردۆغان درووستكردووە، دواجار دۆڕانی هەڵبژاردنی شارەوانیی ئەستانبول بە حیزبی ئۆپۆزیسیۆن (جەهەپە)، كێشەی گولەكانییەكانیش لەلایەكی ترەوە. ئەمانە لە ناوخۆدا بوون بە بەربەست و مەترسی لەسەر ئەردۆغان و پڕۆژەكانی كە بە زیندووكەرەوەی عوسمانی دادەنرێت. مەشغووڵكردنی خەڵكانی ناوخۆ بە كێشەی دەرەوە ئامانجی ئەردۆغانە، تاكو لە هەڵبژاردنەكانی داهاتوودا بیباتەوە، كە ئەمەش ئەستەمە، چونكە كێشەكان قووڵ و ڕیشەدارن. هێرشی ئەمجارەی تورکیا فراوانترە بەوپێیەی سوپای تورکیا ئێستا لەنێو هەریەک لەوڵاتانی عێڕاق (باشوری کوردستان)، سوریا و لیبیاش هەن. هۆکاری ئەوەی ئەم دەخالەت و لەشکرێشیەی بۆچووەتە سەر لەنێو ئەو وڵاتانە، ئەوەیە کەحکومەتەکانی ئەم سێ وڵاتە بەگشتی لاوازن، و ئێستا خاوەنی بێقوەتترین سیادەن لەمێژووی خۆیاندا. بەسروشتی هەمیشەیی ناوچەکە لەپێش گۆڕانکاری سیاسیی و سەربازییدایە، تورکیاش کەیەکێکە لەدەوڵەتە بەهێزەکانی ناوچەکە ئەیەوێ ڕۆڵی هەبێ و سەهم و پشکی خۆی لەنێو ئەو وڵاتانەدا درووستبکات و بیانپارێزێت.
لە سوریا؛ ڕۆڵی توركیا بەرەو لاوازیی دەچێت، ئەو هێزە تیرۆریستیانەی كە نزیك بە سیاسەتی توركیان، وەزعیان باش نییە و دوور نییە كە بەیەكجاریی وەلاوە بنرێن، چونكە كۆدەنگییەكی لەسەرە كە ئەو هێزانە بە ڕێككەوتن بێ یاخود بە لێدان لێیان ئەوە جێگایانەیان پێ چۆڵ بكرێت، بەهەر دیوێكدا ئەمە مەترسیە بۆسەر توركیا و بەرژەوەندییەكانی.
هێرشی ئەمجارەی بۆسەر هەرێمی كوردستانیش بەدەر نییە لەو هاوكێشەیەی كە بە خێرایی بەسەریدا ڕۆشتم لەسەرەوە. توركیا ئەو خەونەی كە هەیەتی لەناوچەكەدا فراوانتركردنی پێگەیەتی و پێی وایە كە بەشێك لەم ناوچەیە تاپۆی ڕەشی بەناوی خۆیەتی! لەگەڵ ئەمانەشدا پاساویی پەكەكەی هەیە و دەیەوێت لەو ڕێگەیەوە هێرش بكات لەو شوێنانەی مەبەستیەتی لەنێو خاکی باشووردا بمێنێتەوە.
بۆپێشەوە: هێرشەکانی ئەمجارەی تورکیا، ئەگەر لە درێژەی هێرشەکانی ساڵانی ڕابردوشدا بێت، بەڵام هەڵگری ئەجندای ترە… وەکو لە زمانی گەورە بەرپرسانی تورکیادا دێت، باس لە” میساقی میللی” دەکرێت، کە گێرانەوەی ئەو ناوچەو شوێنانەی ژێر دەسەڵاتی سەردەمی ئیمپراتۆریەتی عوسمانییە” ولایەتی موسڵ”، بۆ باوەشی تورکیا… چۆن دەڕواننە چوونە سەری تموحەکانی تورکیا؟
دژوار ڕێبوار: توركیا سەردەمانێكە باس لەوە دەكات ئەو شوێنانە هی خۆیەتی، بەڵام لەسەردەمی حوكمڕانی دادوگەشەوە زیاتر، چونكە ئەم حیزبە زیاتر خۆی بە میراتگیری عوسمانی دەناسێنێت، بەهۆی ئیسلامیی بوونەكەیەوە. خەونی ئەردۆغان درێژەدان و زیندووكردنەوەی ئیمپراتۆریەتی عوسمانییە! ڕژێمەکانی تورکیا بەدرێژای مێژوو کۆمەڵێک ئەجێندایان هەیە، و چۆن توانیبێتیان کاریان بۆکردووە، بەگشتی ناسیۆنالیستی تورک چاویان لەسەر تەواوی ناوچەکەیە، وە بەدیاریکراوی شاری کەرکووک و شاری موسڵ، و ئامانجیان ئەوەیە جارێکیتر بەفعلی و بەتەواوی قەڵەمڕەویی خۆیان لەوناوچانە بسەپێنن و جێگیربکەن.
لە ڕووی سەروەریی خاكەوە وەزعی هەرێم و عێراقیش باش نییە، بۆیە بەو شێوەیە كە توركیا دەتوانێت ئاوا پێ درێژ بكات و سنوورەكان ببەزێنێت.
بۆپێشەوە: بەجیا لەبوونی دەیان بارەگاو بنکەی ئاشکراو نهێنی، سەبازی و هەواڵگری هەردوو ڕژێمی تورکیاو ئیران، ناوە ناوەش هێرشی سەربازی ڕاستەوخۆ یان بۆردومان و تۆپبارانی ناوچە سنورییەکان دەکەن، هۆکاری ئەم لەشکرکێشی و هێرشانە چییە؟
دژوار ڕێبوار: توركیا لە ئێستادا خاوەنی چەكی بەهێزە لە ئاستی دونیادا، ئەندامی ناتۆیە، خاوەنی سیستەمی بەرگریی S400 ی ڕووسیە، كە بەهێزترین سیستەمی بەرگرییە لە جیهاندا، خاوەنی چەندین درۆن (فڕۆکەی بێفڕۆکەوان) و چەك و كەرەستەی پێشكەوتووە، بەرژەوەندی زلهێزەكانی جیهان بەتایبەت ڕووسیا و ئەمریكا لەگەڵ توركیایە و هەمئاهەنگیان هەیە؛ بۆیە بۆ وڵاتێكی وا زۆر قوورس نییە ئەو هێرشانە لە قووڵایی هەرێم ئەنجامبدات، ئەمە وێڕای ئەو خاڵانەی لە وەڵامی پرسیارەكانی سەرەوەش ئاماژەم پێدا، كە وایانكردووە توركیا دەستكراوەبێت.
بۆپێشەوە: لەبەرامبەر هێرشەکانی تورکیا و بە پاساوی ڕێگری لە پێشرەوی سوپای تورکیا، بەشێک لە هێزەکانی پاسەوانی سوپای عیراقی لەچەند ناوچەیەکی سنور جێگیر کران، چۆن دەڕواننە ئەم پێشهاتە؟
دژوار ڕێبوار: ئەو هێزانەی هێنراون دەوترێت كە سەر بە حكومەتی عێراقن، لەگەڵ ئەوەشدا ئەو بەرپرسەی كەلەگەڵ ئەو هێزەدا هاتووە كوردە، بۆیە جێگیركردن بە هێزەكە بە هەمئاهەنگی بووە. ئەو هێزەی لەوێیە حەتمەن دەسەڵاتی وەڵامی هێرشەكانی توركیای هەیە، بۆیە ڕەنگە بۆ لایەنی كەمی ئەهوەنكردنەوەی وەستاندنی پێشڕەوییەكان ڕۆڵێكی باشی هەبێت لانی كەم بۆ ئەم قۆناغە، چونکە لەڕووی نێودەوڵەتییەوە ڕەنگە شەڕ و پێکدادانی لەگەڵ پێشمەرگە و هێزە کوردیەکانیتری بۆبچێتە سەر ئەمە ڕاستەوخۆ مەترسی لەسەر حیزبێکی وەکو پارتی دیموکراتی کورستان هەیە، بۆیە پارتی بۆ ئەوەی هێز و سەنگی خۆی لەدەستنەدا ئیتفاقی لەگەڵ هێزە عێڕاقییەکە کردووە لەسەر هاتنیان بۆ سنوورەکان و جێگیربوونیان، توركیاش ئەوکات ناتوانێت دەست لە هێزێكی عێراقیی بكاتەوە بە ئاڵای عێراقەوە و لەنێو خاکی عێڕاقدا، ڕەنگە نهێنی هێنانی ئەم هێزە و جێگیركردنی هەر ئەمە بێت..
 
Leave A Reply

Your email address will not be published.