دەمە تەقێ…. گفتوگۆی هونەرمەند هیوا ساڵح لەگەڵ کاوان قادری هونەرمەند

دەمە تەقێ

گفتوگۆی هونەرمەند هیوا ساڵح لەگەڵ کاوان قادری هونەرمەند

هیوا ساڵح: ماوەیەک بەر لە ئێستە لە قەڵادزێ دەستێک پەیکەری فەقێ ئەحمەدی دارەشمانەی شکاند کە لە لایەن هەردوو پەیکەسازی لاو مامۆستا زانیار قادر و مامۆستا هادی هونەر لە دەروازەی قەڵادزێ دروستکراوە، ئەم پەیکەرشکاندنە جگە لەوەی بە کارێکی نامرۆڤدۆستانەو نا ڕۆشنبیری و ناهونەری لەقەڵەم دەدرێت و نەوەکانیشی ئەمە بە سوکایەتی باپیرەگەورەیان و ڕەمزی نەتەوەیی دەزانن، شکاندنیشی بە ئیهانەکردنی نەتەوەی کورد دەزانن، لای هەندێکیش لێکدانەوەی ئەوەی بۆ دەکەن ئەو کارە هێرشکردنە سەر شکۆو سیمبوڵی کورد بە تایبەت پشدەر هەژمارد دەکرێت، لە لایەکی ترەوە هەندێک کەس لایەنی پەیوەندیدار بە بەرپرسیار دەزانن لەبەرامبەر ئەو کارەدا . تۆ وەک هونەرمەندێک کە خاوەنی هەمان موعاناتی و تۆش پەیکەریان تێک داویت لەو بارەوە چی دەڵێیت؟

کاوان قادر: لە ڕاستیدا پرسیارەکەت دوو لایەنی هەیە یەکەم ئەوەیە کە موعاناتی من وەک هونەرمەندێک چیم بەبیر دێنێتەوە لە کاتێکدا  منیش پەیکەیان شکاندووم؟ دووهەم ئەو لێکدانەوانەی بۆ شکاندنی ئەم پەیکەرە دەکرێت، من هەوڵ دەدەم زیاتر سەبارەت بە لایەنی دووهەم وهۆکارەکانی قسەیەک بکەم. شکاندنی پەیکەری فەقێ ئەحمەدی دارەشمانە، لەفەزایەکی کۆمەڵایەتی و قەیرانگرتوی سیاسی و ئابوری ئەمرۆی کوردستاندا ئەم ڕوداوە ئاماژەیەکە بۆ بێتوانایی دەزگا ئەمنی و ئیداریەکانی دەسەلات لەپاراستنی دۆخی کۆمەڵایەتیدا، ئەگەرچی شکاندنی پەیکەر سوننەتێکی تازە نییە لە مێژووی حوکمڕانی دەسەڵاتدارێتی بۆرژوازی کورد دا، بەڵام دەستبردنی ئەمجارە بۆ پەیکەرەکان لەلایەن گروپە سەلەفیەکانەوە، بەرئەنجامی بێتوانیایی دەزگا ئەمنیەکان و نەمانی بێبڕواییانە لەنیو جەماوەردا. دەزگایەک کەناوی ئاسایشی لێنراوەو گوایە بۆ پاراستنی سەلامەتی کۆمەڵایەتی و سیمای شار دامەزراوە، بەپێچەوانەوە هێندەی ئەو سەرگەرمی پاسەوانچێتی  تلیاک فرۆشی و نەوت فرۆشی و  قاچاخچییەکانی خواردن و دەرمانی بەسەرچووە هێندە لە خەمی کۆمەڵگەدا نییە، لەم ڕوەوە بۆتە جێگەی بێز و نەفرەت.  ئەم دەسەڵاتەی کە خۆی لە زۆر مەیداندا بووتە ڕێچکەشکێنی و پێشێلکاری و یاسا شکێنی وعەنتەری، بێ گومان لە جێکەوتنی سوننەتی لەو جۆرە باشتری لێ چاوەڕوان ناکرێت.

مارکس وتەنی:(ئەفکاری زاڵی هەرکۆمەڵگەیەک ئەفکاری چینی باڵادەستە) لەم سەردەمە قەیرانگرتوەی دەسەڵاتداراندا، لە کاتێکدا تەنها کاریان بۆتە سەرکوتی خۆپیشاندانی خەڵکی نارازی کوردستان و لێرەشەوە دەستی ئەوانەی ئاوەلاکردووە، کە ڕقی کۆنەپەرستی خۆیان بەپەیکەرێک بڕێژن

لەمێژوودا پەیکەر شکاندن ئەو لایەنەشی هەیە کە نارەزایەتی بەشێکی کۆمەلگەیە بە سومبولەکانی جولانەوەو دەسەلاتێک بۆ نمونە شکاندنی پەیکەرەکانی هێتلەرو مۆسۆلینی.. لەم ئاخریانەشدا کاتێک بزوتنەوەی داکۆکی لە رەشپێستەکان لەئەمریکا سەری هەڵدا لەدژی ترامپ بەدوای کوشتنی جۆن فلۆید .. جولانەوەی دژی ڕاسیستی لەبەریتانیا کەوتە شکاندنی ئەو پەیکەرانەی کە سومبولی دەسەلاتی ئەوکاتەبوون و کاریان تیجارەت بووە بە کۆیلەو ڕەشپیستەوە دەستی پیکردو دەیان پەیکەریان شکاند، بەڵام شکاندنی پەیکەری دارەشمانە دوورە لەم هۆکارانەی سەرەوە کە باسم کردن، ئەوەی من مەبەستمە لێرەدا کاتێک باس دێتە سەر شکۆی میللەت وسمبوڵ و … هتد  ئەمە ئیتر جێگەی ڕەخنەیە (سیمبوڵ وشکۆ و ڕەمزی نەتەوایەتی) ئەم دەستەواژانە ئیتر کەمپینێکە بۆ هەڵخراندنی سۆزی نەتەوەیی، ئێمە دەبێ ئەو ڕاستییە نەشارینەوە تەنانەت ئەگەر تاڵیش بێت کە ئەو پەیکەرە شکۆو ڕەمزی نەتەوەیەک نییە، لەو بارەوە نابێ بکەوینە هەڵەوە، دارەشمانە مێژوویەکە، بەڵام شکۆی میللەتێک نییە، دەتوانین بڵێین ڕەمزی ئەمارەتەکان و چینی دەرەبەگ و خاوەن زەوی و میرنشینەکان بووە، نەک سیمبوڵی نەتەوەیەک و خەڵکی هەژار، نابێت ئەوە لەیاد بکەین لەم شارە و مێژوەکەیدا دەیان کەسایەتی جوتیارو پاڵەی نارازی و خەباتگێرو وشەرافەتمەند لەژن و پیاو هەیە کەلەدژی دەرەبەگەکان تێکوشاون. بۆچی ئەمە بە مێژووی خۆمان نەزانین؟ بۆچی بەمێژوو نەنوسراوەتەوە؟ هۆز و میرنشین وئیمپراتۆرەکانیش ئەگەر  شەریشیان کردبێت لەسەر زەوی و فراوانکردنەوەی قەڵەمرەوی دەسەڵات بۆ خۆیان  بووە، هەروەک ئەمڕۆ کە پارتی ویەکێتی دژ بەیەک دەیکەن، بۆ شکاندنی ملی یەکترو قەڵەم ڕەوی دەسەڵاتی خۆیان لە کوردستاندا، پرسیارەکە ئەوەیە لە ٥٠ ساڵی داهاتودا ئەگەر ناسیونالیستەکان جارێکی تر مێژوو بنوسنەوە خۆیان وەک سیمبوڵی نەتەوە دەناسێنن، بەڕاستی پێویست ئەکات باسی بکەینەوە کە لە ماوەی ٣٠ دەسەڵاتیاندا چییان بەسەر ئەو خەڵکەدا هێناوە؟ پێویست ئەکات تاوانەکانیان ژماردە بکەین؟ باسی مێژوو دەکەین؟ لە ڕاستیدا مێژوو بەرهەمی خەباتی چینەکانە، ڕوداوە مێژوویەکانی رابردوو و ئیستاو داهاتوش بەرهەمی خەباتی چینایەتیە لەهەردەورەیەکدا، ئەو مێژووەیە کە دەبێ بە خەتی گەورە بنوسرێتەوە، ئەگەر بۆچوونی منت ئەوێت من نامەوێ بۆ ئەوەی هونەرمەندێکی جێی ڕەزامەندی ئەو عەقڵییەتە باوە بم لە دەرکێکی ناسیونالیستییەوە بۆ مێژوو بڕوانم و خۆڵ بکەمە جاوی خەڵکەوە،  وە ناشکرێت بۆ نوسینەوەی مێژوو هەموو روداوەکانی رابردوو لەپای کورد بوون و نەتەوە بوونەوە بنوسینەوە. من ناتوانم و بە هەڵەی دەزانم لەبەرخۆشەویستیم بۆ پەیکەر بە چاو داخستنەوە ڕاستییەکان نەدرکێنم. لێرەدا من پاساو و لایەنگری بۆ شکاندنی پەیکەری دارەشمانە ناهێنمەوە، بەڵکو ڕەخنە لەو پیرۆزکردنە دەگرم کە وەک سیمبوڵ و ڕەمزێک بەناوی کوردایەتییەوە پێمان دەفرۆشنەوە. با ئەوەش ڕوون بێتەوە کە تێکدەرانی پەیکەری دارەشمانە لەو ڕوانگەیەوە پەیکەرەکان تێک نادەن و ناشێوێنن کە خۆیان بەدیلێکی مەدەنی تر بن، ئیتر ئەوە ڕۆشنە کە ئەو شەمشەمەکوێرانەی شەو بەدزی خەڵکەوە ئەو کارانە دەکەن درێژەپێدەرو بەرماوەی ئەو دەستەو تاقمە تیرۆریستەی داعشن کە پەیکەرەکانی سۆمەری و ئاشوری و مۆزەخانەکانی شاری موصڵیان شکاند و تالیبانەکانیش  ئاسەوارەکانی ٢٠٠٠ ساڵ بەرلە ئێستەی ئەفغانستانیان  تەقاندەوە.

بێگومان ناشبێت ئەوە لەبیر بکەین کەخودی ناسیونالیزمی کورد و دەسەلاتەکەی وەک ئەوەی کە بەرپرسیارێتی نییە بەرامبەر بەژیان و گوزەرانی خەڵکی کرێکار و زەحەمتکێش بۆشیان ئاساییە کە پەیکەرەکان بخەنە بەردەم چەکوشی کۆنەپەرستانێکەوە تا بەسانایی بیان روخێنن. وەک دەڵێن ئەوەی لە مشکە جەواڵ ئەدڕێ، خەڵکی کوردستان خۆیان شاهیدی ڕوخاندنی پەیکەری یەکگرن (دوودەستەکە) ن  کە سیمبوڵی (کرێکارانی جیهان یەکگرن) بوو، کاوەی ئاسنگەر و دەستاڕەکە و دەیان پەیکەری تر و سڕینەوەی دەیان یادگاری و جوانی و سیمبوڵی تری ئەو شارە لەلایەن شارەوانییەوە کە  توشی ڤایرۆسەکەی حەزرەتی ئیبراهیم بوون و کەوتنە تێکدانی پەیکەرەکانی ئەوشارە، بۆ من کاتێ پەیکەری دوو دەستەکەیان تێکدام، وەک ئەوە وابوو کۆرپەیەکم لەباوەشمدا سەربڕن، ڕابردوویەکە و پەڵەیەکی  ڕەشە بە نێوچەوانی  دەسەڵات و شارەوانی و دام و دەزگاکانی حکومڕانیەوە،  ئەو تاوانەنە چوونە مێژوەوەو هەرگیز لە یاد ناکرێت، بە ئێستاشەوە ئەو ئەنفالی پەیکەرە و تێکدانی سیمای شار  لەلای خەڵكی جێگەی نەفرەتە.

هاوڕێ ی ئەزیزم ئەوە بە تەنها پەیکەر نییە دەکەوێتە بەر پەلامار و ڕوخاندن، بڕوانە ئەمانە ئاوێکیان ڕشتوە تا کۆنەپەرستان و ئەوانەی چاویان لەئاست قەڵەمە تیژەکان و هونەرو موسیقاو پەیکەردا هەڵنایە بە بێ ڕەشمەو لغاو مینبەرەکانیشیان کردووە بە جێگەی فتوای سوکایەتی بە گۆرانی بێژ ومیوزیک ژەنەکانیش، بێ دەنگی دەسەڵاتیش ئاماژەیەکە و ئاوی تەبەڕوکە بەسەر ئەم هەموو پێشێلکارییەدا، بێگومان کارێکی ئاواش بەتەنها کاری مێشک وشکێک نییە، بەڵکو کاری جولانەوەیەکی کۆنەپەرست و دواکەوتوە.

سوننەتی ڕوخاندن وتێکدەری فۆڕمێکی ترە وشێوەیەکی ترە  لە وێرانە کردن و بە کەلاوەکردنی کۆمەڵگە، تا لەسەر مەبنای سڕینەوەی هەرچی جوانی و بەها ئینسانییەکانە مەملەکەتێک لەگەڵ بیرکردنەوەو کەسایەتی گونجاوی خۆیاندا دابمەزرێنن.

خەڵکی ئازادیخوازی کوردستان و هونەرمەندان، نابێ بێدەنگی هەڵبژێرن، بەپێچەوانەوە دەبی هاوکات لەپاڵ خەبات بۆ نان وموچەو ئازادی دەبێ یەخەی دەسەلاتداران و دامودەزگاکانی بگرن و ڕیگا نەدەن هونەر وپەیکەرەکانیش بخەنە بەردەم پەلاماردانەوە. بەدیهاتنی کۆمەڵگەیەکی ئازادو خۆشگوزەران، زامنی پاریزراوبوونی هونەرو هونەرمەندانە، کەوایە با خەبات لەپێناو ئەم ئامانجەدا ڕیزەکانی خۆمان یەکخەین، با ڕوخانی پەیکەرەی دەسەلاتداری بۆرژوازی کورد بکەینە سەرەتای دامەزراندنی کۆمەڵگەیەکی ئازادو یەکسان کە لەسایەیدا هونەرو پەیکەرەکان دروست بکەین…